Tunaporejelea hadithi ya Musa na Khidr, baada ya kuvuka mto walipata mtoto na Khidr alimuua mtoto huyo kwa kukusudia. Musa alimuuliza Khidr angewezaje kufanya jambo kama hilo? Mtoto hakuwa na hatia na Khidr alimuua tu! Khidr alimwambia Musa kuwa mtoto huyo alikuwa na wazazi wachamungu na ikiwa mtoto angekua (Mungu alijua hivyo) angekuwa hofu kwa wazazi wake hata angewafanya wasiamini, kwa hivyo Mungu aliamuru kifo cha mtoto huyo.

Kwa kweli wazazi walihuzunika walipompata mtoto wao amekufa. Lakini, Mungu alibadilisha mtoto wao na kumweka yule aliye mwadilifu na bora kwao. Mtoto huyu aliwaheshimu na alikuwa mzuri kwao, lakini wazazi kila wakati watakuwa na shimo moyoni mwao kwa sababu ya kupoteza mtoto wao wa kwanza, hadi Siku ya Kiyama watakaposimama mbele za Mungu na atawaambia sababu kwanini alichukua roho ya mtoto wao wa kwanza na ndipo wataelewa na kumsifu Mungu.

Kwa hivyo, hii ndio hali ya maisha yetu. Kuna mambo, mambo ambayo yanaonekana hasi, mambo ambayo hufanyika katika maisha yetu ambayo yanaonekana kuwa kikwazo kwa amani ya ndani kwa sababu hatuelewi au kwanini yalitupata, lakini lazima tuyaweke kando.

Zinatoka kwa Mungu na tunapaswa kuamini kwamba mwishowe kuna mema nyuma yao, ikiwa tunaweza kuiona au la. Kisha tunaendelea na mambo ambayo tunaweza kubadilisha. Kwanza tunawatambua, kisha tunaenda kwenye hatua kuu ya pili na hiyo ni kuondoa vizuizi kwa kutengeneza suluhisho. Ili kuondoa vizuizi tunapaswa kuzingatia zaidi mabadiliko ya kibinafsi na hii ni kwa sababu Mungu anasema:

“Hakika Mwenyezi Mungu habadili yaliyoko kwa watu mpaka wabadili wao yaliyomo nafsini mwao…”(Kurani 13:11)

Hili ni eneo tunalolidhibiti. Tunaweza hata kukuza uvumilivu, ingawa wazo la kawaida ni kwamba watu wengine wanazaliwa tu wakiwa wavumilivu.

Mtu mmoja alikuja kwa Mtume, rehema na baraka za Mungu ziwe juu yake na akauliza ni nini anahitaji kufanya ili afike Peponi, kwa hivyo Nabii akamwambia: "Usikasirike." (Saheeh Al-Bukhari)

Mtu huyo alikuwa mtu kukasirika haraka, kwa hivyo Mtume alimwambia mtu huyo kwamba anahitaji kubadilisha hali yake ya hasira. Kwa hivyo kujibadilisha tabia ya mtu ni jambo linaloweza kufikiwa.

Mtume pia alisema: "Yeyote anayejifanya kuwa mvumilivu (kwa hamu ya kuwa mvumilivu) Mungu atampa subira."

Hili limeandikwa katika Saheeh Al-Bukhari. Hii inamaanisha kuwa ingawa watu wengine huzaliwa wakiwa wavumilivu sisi wengine tunaweza kujifunza kuwa wavumilivu.

Katika kisaikolojia ya Magharibi walikuwa wakituambia tuiondoe kifuani mwetu, usiishike kwa sababu ikiwa tungefanya hivyo tungeangamia, kwa hivyo bora kuiruhusu yote itoke.

Baadaye waligundua kuwa wakati watu wangeiacha yote mishipa ndogo ya damu itapasuka katika ubongo wao kwa sababu walikuwa na hasira sana. Waligundua kuwa ilikuwa hatari sana kuiruhusu yote itoke. Kwa hivyo sasa wanasema ni bora sio kuachilia yote.

Mtume alituambia tujaribu kuwa wavumilivu, kwa hivyo kwa nje tunapaswa kuonyesha sura hiyo ya kuwa mvumilivu hata wakati tunachemka ndani. Na tusijaribu kuwa wavumilivu kwa nje ili kudanganya watu bali tunafanya hivyo ili kukuza uvumilivu. Tukizingatia hivyo basi sura ya nje ya uvumilivu pia inakuwa ya ndani na uvumilivu kamili unafanikiwa kama ilivyotajwa katika Hadeeth iliyonukuliwa hapo juu.

Miongoni mwa njia hizi ni kuangalia ni vipi vitu vya nyenzo katika maisha yetu vinavyocheza sehemu kubwa kwa uvumilivu na sisi kuifanikisha.

Mtume alitupa ushauri wa jinsi ya kushughulikia mambo haya kwa kusema:

"Usiangalie wale walio juu yako ambao wamebahatika zaidi, badala yake angalia wale walio chini yako au ambao hawajafanikiwa..."

Hii ni kwa sababu kwa hali yeyote ile, kuna wale ambao ni mbaya kuliko sisi. Huu unapaswa kuwa mkakati wetu wa jumla kuhusu maisha ya raslimali. Siku hizi maisha ya kupenda mali ni sehemu kubwa ya maisha yetu, tunaonekana kuwa tunaitamani sana, kupata kila tuwezalo katika ulimwengu huu inaonekana kuwa jambo kuu ambalo wengi wetu huweka nguvu zetu. Kwa hivyo ikiwa mtu lazima afanye hivi basi hawapaswi kuiruhusu iathiri amani yake ya ndani.

Tunashughulika na ulimwengu wa raslimali hatupaswi kuendelea kuzingatia wale walio bora zaidi kuliko sisi vinginevyo hatutaridhika na kile tulicho nacho. Mtume akasema:

"Ukimpatia mwana wa Adamu bonde la dhahabu atataka bonde jingine." (Saheeh Muslim)

Msemo ni kwamba nyasi siku zote huwa kijani kibichi upande mwingine na kadiri mtu anavyo zaidi ndivyo mtu anataka zaidi. Hatuwezi kufikia kuridhika katika ulimwengu ikiwa tunaifuata kwa njia hiyo bali tunapaswa kutazama kwa wale walio na hali duni, kwa njia hii tutakumbuka zawadi, faida na rehema ambazo Mungu ametupatia sisi kwa utajiri wetu, bila kujali ni ndogo kiasi gani.

Kuna msemo mwingine wa Nabii Muhammad ambao hutusaidia kuweka mambo yetu katika mtazamo wao sahihi, na ni mfano wa kinabii wa kanuni ya Steven Covey[1] ya "vitu vya kwanza mwanzo". Mtume alisema kanuni hii zaidi ya miaka 1400 iliyopita na akaiweka kanuni hii kwa waumini kwa kusema:

"Yeyote anayeufanya ulimwengu huu kuwa lengo lake Mungu atachanganya mambo yake na kuweka umasikini mbele ya macho yake na hataweza kupata chochote kutoka kwa ulimwengu huu isipokuwa yale ambayo Mungu amekwisha andikia yeye…" (Ibn Maajah, Ibn Hibbaan)

Kwa hivyo, mambo ya mtu hayatakusanyika pamoja kwake, atakuwa kila mahali kama kuku aliyekatwa kichwa akikimbia bila mpangilio; ikiwa atafanya ulimwengu huu kuwa lengo lake. Mungu ataweka umasikini mbele ya macho yake na bila kujali ana pesa ngapi atajisikia maskini. Kila wakati mtu ni mzuri kwake au anamtabasamu anahisi kwamba wanafanya hivyo tu kwa sababu wanataka pesa yake, hawezi kumwamini mtu yeyote na hafurahi.

Wakati soko la hisa linaanguka unasoma juu ya baadhi ya wale ambao waliwekeza ndani yake kujiua. Mtu anaweza kuwa na milioni 8 na kupoteza milioni 5 na milioni 3 zilizobaki baada ya soko kuanguka, lakini kupoteza hiyo milioni 5 inaonekana kwake kuwa mwisho. Haoni maana ya kuishi baada ya hapo, kwani Mungu ameweka umaskini kati ya macho yake.