Huzuni na wasiwasi ni sehemu ya hali ya kibinadamu. Maisha ni mfululizo wa nyakati. Katika pande mbili tofauti kuna wakati wa kufurahisha ambao hufanya mioyo yetu kuimba kwa furahia na wakati wa giza ambao unatutumbukiza katika huzuni na wasiwasi. Katikati kuna maisha kweli, viwango vya juu, chini, kawaida na ya kuchosha, utamu, na mwanga. Ni katika nyakati hizi ambapo muumini lazima ajitahidi kuimarisha uhusiano na Mungu.

Muumini lazima aunde uhusiano ambao hauwezi kuvunjika. Wakati furaha ya maisha inajaza mioyo na akili zetu hatupaswi kusahau kuwa ni baraka kutoka kwa Mungu na pia tunapokabiliwa na huzuni na wasiwasi tunapaswa kutambua kuwa hii pia imetoka kwa Mungu, ingawa kwa mtazamo wa kwanza hatuwezi kuona baraka.

Mungu ni Mwingi wa Hekima na Mwenye kutenda Haki. Hali yoyote tunayojikuta na bila kujali tunayolazimika kukabiliana ni vizuri tufungue macho yetu kwa ukweli kwamba Mungu anajua kile kinachotufaa. Ingawa tunaogopa kukabiliana hofu na wasiwasi wetu, inaweza kuwa tunachukia kitu ambacho ni kizuri kwetu na tunatamani kitu ambacho kinaweza kusababisha uharibifu na madhambi.

"... Lakini huenda mkachukia kitu nacho ni kheri kwenu. Na huenda mkapenda kitu nacho ni shari kwenu. Na Mwenyezi Mungu anajua na nyinyi hamjui.” (Kurani 2: 216)

Maisha ya ulimwengu huu yalibuniwa na Muumba wetu ili kuongeza nafasi zetu za kuishi maisha ya raha katika Akhera. Tunapokabiliwa na majaribio yanatusaidia kukua na kukomaa kuwa wanadamu ambao wanaweza kufanya kazi bila juhudi katika ulimwengu huu wa muda mfupi.

Mungu hajatuacha mbele ya majaribio tunayokabiliana nayo katika ulimwengu huu, ametupatia silaha zenye nguvu. Tatu kati ya zile muhimu zaidi ni uvumilivu, shukrani na uaminifu. Msomi mkubwa wa Kiislamu wa karne ya 14, Ibnul Qayyim alisema kuwa furaha yetu katika maisha haya na kuokoka kwetu katika Akhera hutegemea uvumilivu.

“Hakika Mimi leo nimewalipa kwa vile walivyo subiri." (Kurani 23: 111)

“... na wanao timiza ahadi yao wanapo ahidi, na wanao vumilia katika shida na dhara na wakati wa vita; hao ndio walio sadikisha, na hao ndio wajilindao.” (Kurani 2: 177)

Neno la Kiarabu la uvumilivu ni sabr linalomaanisha kuacha, kuweka kizuia au kujizuia. Ibnul Qayyim alielezea[1] kwamba kuwa na uvumilivu kunamaanisha kuwa na uwezo wa kujizuia kukata tamaa, kujiepusha kulalamika na kujidhibiti wakati wa huzuni na wasiwasi. Mkwe wa Mtume Muhammad ambaye ni Ali bin Abu Talib alielezea uvumilivu kama "kutafuta msaada wa Mungu".[2]

Wakati wowote tunapokumbwa na huzuni na wasiwasi majibu yetu ya kwanza yanapaswa kuwa kugeukia kwa Mungu kila wakati. Kwa kutambua Ukuu na Uwezo wake, tunaanza kuelewa kuwa Mungu peke yake ndiye anayeweza kutuliza roho zetu zenye shida. Mungu mwenyewe alitushauri tumwite.

"Na Mwenyezi Mungu ana majina(yote) mazuri kabisa, basi muombeni kwa hayo. Na waacheni wale wanao haribu utakatifu wa majina yake.''(Kurani 7: 180)

Nabii Muhammad alituhimiza kumwita Mungu kwa majina Yake yote mazuri. Katika dua zake mwenyewe, anajulikana kuwa alisema, "Ee Mungu, nakuuliza kwa kila jina ambalo umejiita mwenyewe, au uliyeteremsha katika kitabu chako, au kwamba umefundisha yoyote ya uumbaji wako, au kwamba Wewe umejificha katika maarifa yasiyoonekana na wewe mwenyewe.”[3]

Wakati wa huzuni na mafadhaiko, kutafakari majina ya Mungu kunaweza kuleta faraja kubwa. Inaweza pia kutusaidia kuzingatia kuwa watulivu na wavumilivu. Ni muhimu kuelewa kwamba ingawa mwamini anahimizwa kutoomboleza katika huzuni na uchungu au kulalamika juu ya mafadhaiko na shida, anaruhusiwa kumgeukia Mungu na kumwomba afarijiwe.

Binadamu ni dhaifu. Machozi yetu hutiririka, mioyo yetu huvunjika na maumivu wakati mwingine huwa karibu hayavumiliki. Hata manabii, ambao uhusiano wao na Mungu haukuweza kuvunjika, walihisi mioyo yao ikiwa na hofu au maumivu. Wao pia walielekeza nyuso zao kwa Mungu na kuomba msaada. Walakini, malalamiko yao yalijaa na uvumilivu safi na kukubali kabisa hatima yoyote ambayo Mungu alikuwa ameamuru.

Wakati Nabii Yakobo alipokata tamaa ya kuwaona wanawe Yusufu au Benjamini alimgeukia Mungu, na Kurani inatuambia kwamba alimsihi Mungu afarijiwe. Nabii Yakobo alijua kuwa hakuna sababu ya kughadhabika na ulimwengu, alijua kwamba Mungu anawapenda na anawalinda wale ambao ni wavumilivu.

"Akasema: Hakika mimi namshitakia Mwenyezi Mungu sikitiko langu na huzuni yangu. Na ninajua kwa Mwenyezi Mungu msiyo yajua nyinyi."(Kurani 12:86)

Kurani pia inatuambia kwamba Nabii Ayubu alimgeukia Mungu akiomba rehema zake. Alikuwa masikini, aliugua maradhi, na alipoteza familia yake, marafiki, na riziki lakini alivumilia haya yote kwa uvumilivu na akamgeukia kwa Mungu.

"Na (kumbuka) Ayyubu , alipo mwita Mola wake Mlezi, akasema: Mimi yamenipata madhara. Na Wewe ndiye unaye rehemu kuliko wote wanao rehemu. Basi tukamwitikia, na tukamwondolea madhara aliyo kuwa nayo, na tukampa watu wake na mfano wao pamoja nao kuwa ni rehema inayo toka kwetu, na ukumbusho kwa wafanyao ibada (Mungu)." (Kurani 21: 83-84)

Uvumilivu unamaanisha kukubali kile kilicho nje ya uwezo wetu. Katika nyakati za mafadhaiko na wasiwasi, kuweza kujisalimisha kwa mapenzi ya Mungu ni afueni isiyo na kipimo. Hii haimaanishi kwamba tunakaa chini na kuruhusu maisha yapite. Hapana! Inamaanisha kwamba tunajitahidi kumpendeza Mungu katika nyanja zote za maisha yetu, katika kazi yetu na uchezaji, katika maisha ya familia na katika shughuli zetu za kibinafsi.

Isitoshe, wakati mambo hayaendi jinsi tulivyopanga au vile tulivyotaka, hata itakavyoonekana kuwa hofu na wasiwasi vinatusukuma, tunakubali kile ambacho Mungu ametuandikia na tunaendelea kujitahidi kumpendeza. Kuwa mvumilivu ni kazi ngumu siku zote haiji kawaida au kwa urahisi. Nabii Muhammad, rehema na baraka za Mungu ziwe juu yake, alisema, "Yeyote anayejaribu kuwa mvumilivu basi Mungu atamsaidia kuwa mvumilivu".[4]

Inakuwa rahisi kwetu kujifunza uvumilivu tunapogundua kuwa hatuwezi kuhesabu baraka zote ambazo Mungu ametupa. Hewa tunayopumua, jua kwenye nyuso zetu, upepo kupitia nywele zetu, mvua kwenye ardhi iliyokauka na Qur'ani tukufu, maneno ya Mungu yote ni miongoni mwa baraka nyingi za Mungu zilizo juu yetu. Kumkumbuka Mungu na kutafakari ukuu wake ni ufunguo wa uvumilivu, na uvumilivu ni ufunguo wa Peponi ya milele baraka kuu ya Mungu kwa viumbe dhaifu vinavyoitwa wanadamu.