Mmoja wa manabii wanaopewa kipaumbele zaidi katika Quran ni nabii Ibrahimu. Quran inaeleza juu yake na imani yake isiyo na shaka juu ya Mwenyezi Mungu, kwanza ikimuita kuwakataa watu wake na ibada yao ya masanamu, na baadae kuthibitisha kuwa ni mkweli kwa mitihani mbalimbali ambayo Mungu huweka mbele yake.

Katika Uislamu, Ibrahimu anaonekana kama muamini Mungu mmoja madhubuti ambaye anawaita watu wake kwenye ibada ya Mungu pekee. Kwa imani hii, anavumilia matatizo makubwa, hata kujitenga na familia yake na watu kwa njia ya kuhamia nchi mbalimbali. Yeye ni yule anayezitimiza amri mbalimbali za Mungu ingawa yeye alijaribiwa, akithibitisha kila moja kuwa kweli.

Kutokana na nguvu hii ya imani, Quran inaitaja dini moja ya kweli kuwa ni "Njia ya Ibrahimu", ingawa manabii wa kabla yake, kama vile Nuhu, waliitwa kwenye imani hiyo hiyo. Kwa sababu ya kitendo chake cha utiifu bila kuchoka kwa Mwenyezi Mungu, alimpa cheo maalum cha “Khaleel”, au mtumishi mpendwa, ambacho hakupewa Nabii mwingine yeyote hapo kabla. Kwa ubora wa Ibrahimu, Mwenyezi Mungu akawafanya Manabii kutoka kwenye kizazi chake, kutoka kwao Ismaili Isaka, Yakobo(Izraili) na Musa, wanaowaongoza watu kwenye haki.

Hadhi ya juu ya Ibrahimu inashirikiwa kwa usawa na Uyahudi, Ukristo na Uislamu. Wayahudi wanamwona kuwa ni mfano wa wema alipotimiza amri zote ingawa kabla hazijafunuliwa, na alikuwa wa kwanza kufika kwenye utambuzi wa Mungu Mmoja wa Kweli. Anaonekana kama baba wa kizazi teule, baba wa manabii kutokana na kwamba Mungu alianzisha mfululizo wake wa mafunuo. Katika Ukristo, anaonekana kama baba wa waamini wote (Warumi 4:11) na imani yake kwa Mungu na sadaka inachukuliwa kama kielelezo kwa watakatifu wa baadaye (Waebrania 11).

Kwa vile Ibrahimu anapewa umuhimu huo, inafaa mtu asome maisha yake na kuchunguza yale mambo ambayo yalimuinua hadi kufikia kiwango ambacho Mungu alimpa.

Ingawa Quran na Sunnah hazitoi maelezo ya maisha yote ya Ibrahimu, zinataja mambo fulani yenye kustahiki kuzingatiwa. Kama ilivyo kwa watu wengine wa Qurani na wa Biblia, Quran na Sunnah zinaeleza kwa undani vipengele vya maisha yao kama ufafanuzi wa baadhi ya imani potofu za dini zilizoteremshwa hapo awali, au vipengele vile ambavyo vina kauli mbiu na maadili yanayostahili kuzingatiwa na kusisitizwa.

Jina lake

Katika Quran, jina pekee alilopewa Ibrahimu ni "Ibraheem" na "Ibrahaam", zote zikishiriki mzizi asili, b-r-h-m. Ingawa katika Biblia Ibrahimu anajulikana kama Abramu mwanzoni, na kisha inasemekana Mungu alibadili jina lake na kuwa Ibrahimu, Quran imekaa kimya juu ya suala hili, bila kuthibitisha au kupinga. Wasomi wa kisasa wa Kiyahudi-Kikristo wana shaka, hata hivyo, katika hadithi ya mabadiliko ya majina yake na maana zao, wakiita "mchezo maarufu wa ulimwengu". Wanaasuria wanapendekeza kwamba herufi ya Kiebrania Hê (h) katika lahaja ya Minnean imeandikwa badala ya neno refu ‘a’ (ā), na kwamba tofauti kati ya Abrahamu na Abramu ni lahaja tu.[1] Vile vile inaweza kusemwa kwa majina ya Sarai na Sara, kwa kuwa maana zake pia zinafanana.[2]

Nchi Yake

Ibrahimu anakadiriwa kuwa alizaliwa miaka 2,166 kabla ya Yesu katika au karibu na Mesopotamia[3] jiji la Uru[4], maili 200 kusini mashariki mwa Baghdad ya sasa[5]. Baba yake alikuwa ‘Aazar’, ‘Terah’ au ‘Terakh’ katika Biblia, mwabudu sanamu, ambaye alitokana na uzao wa Shemu, mwana wa Nuhu. Baadhi ya wasomi wa ufafanuzi wanapendekeza kwamba huenda aliitwa Azar kutokana na sanamu alilokuwa amejitolea kwake.[6] Yaelekea alikuwa Mkadiani, watu wa Kisemiti kutoka Rasi ya Arabia walioishi Mesopotamia wakati fulani katika milenia ya tatu KK.

Inaonekana kana kwamba Azar alihama pamoja na baadhi ya jamaa zake hadi mji wa Harani katika utoto wa mapema wa Ibrahimu kabla ya kutofautiana na watu wake, ingawa baadhi ya mapokeo ya Kiyahudi-Kikristo[7] yanasema kuwa ni baadaye katika maisha yake baada ya yeye kukataliwa katika mji wake wa asili. Katika Biblia, Harani, mmoja wa ndugu za Ibrahimu inasemekana alikufa huko Uru, “katika nchi aliyozaliwa” (Mwanzo 11:28), lakini alikuwa mkubwa zaidi kuliko Ibrahimu, kama vile ndugu yake mwingine Nahori alimchukua binti wa Harani kama mke (Mwanzo 11:29). Biblia pia haitaji kuhama kwa Ibrahimu kwenda Harani, bali amri ya kwanza ya kuhama ni ile ya kutoka Harani, kana kwamba walikuwa wamekaa huko hapo awali (Mwanzo 12: 1-5). Ikiwa tutachukua amri ya kwanza kumaanisha kuhama kutoka Uru hadi Kanaani, inaonekana hakuna sababu yoyote kwa Ibrahimu kukaa na familia yake huko Harani, na kumwacha baba yake huko na kwenda Kanaani baadaye, bila kutaja kutowezekana kwake kwa kijiografia [Angalia ramani].

Quran inataja kuhama kwa Ibrahimu, lakini inafanya hivyo baada ya Ibrahimu kujitenga na baba yake na watu wa kabila lake kutokana na ukafiri wao. Ikiwa angekuwa Uru wakati huo, inaonekana kwamba baba yake asingeenda pamoja naye hadi Harani baada ya kutoamini na kumtesa pamoja na watu wa mji wake. Kuhusu ni kwa nini walichagua kuhama, ushahidi wa kiakiolojia unapendekeza kwamba Uru ulikuwa mji mkuu ambao ulishuhudia kuinuka na kuanguka katika maisha ya Ibrahimu[8], hivyo wanaweza kuwa walilazimika kuondoka kutokana na ugumu wa mazingira. Huenda waliichagua Harani kwa sababu ya kua na dini sawa na Uru[9].

Dini ya Mesopotamia

Uvumbuzi wa kiakiolojia wa wakati wa Ibrahimu unatoa picha wazi ya maisha ya kidini ya Mesopotamia. Wakazi wake walikuwa washirikina walioamini katika miungu, ambapo kila mungu alikuwa na nyanja ya ushawishi. Hekalu kubwa liliwekwa kwa Akkadian[10] mungu wa mwezi, Sin, ilikuwa kituo kikuu cha Uru. Harani pia ilikuwa na mwezi kama mungu mkuu. Hekalu hili liliaminika kuwa nyumba ya kimwili ya Mungu. Mungu mkuu wa hekalu alikuwa sanamu ya mbao yenye sanamu zingine, au ‘miungu’, ili kumtumikia.

Ziggurati Mkuu wa Uru, hekalu la mungu wa mwezi Nanna, anayejulikana pia kama Sin. Ilipigwa mwaka 2004, picha hiyo ni kwa hisani ya Lasse Jensen.

Maarifa ya Mungu

Ingawa wanazuoni wa Kiyahudi-Kikristo wametofautiana kuhusu lini Ibrahimu alikuja kumjua Mungu, akiwa na umri wa miaka mitatu, kumi, au arobaini na nane[11], Quran iko kimya katika kutaja umri kamili ambao Ibrahimu alipokea ufunuo wake wa kwanza. Inaonekana, ilikuwa, hata hivyo, alipokuwa mdogo katika umri, kwa vile Quran inamuita kijana wakati watu wake wanajaribu kumuua kwa kukataa masanamu yao, na Ibrahimu mwenyewe alisema kuwa hakuwa na ufahamu kwa baba yake wakati alipomuita kumwabudu Mungu peke yake kabla wito wake haujaenea kwa watu wake (19:43). Quran iko wazi, hata hivyo, kwa kusema kwamba alikuwa ni mmoja wa Mitume waliofunuliwa Kitabu:

"Hakika haya yamo katika Vitabu vya mwanzo, Vitabu vya Ibrahimu na Musa." (Quran 87:18-19)