Wanawake katika Uislamu (sehemu ya 2 kati ya 2)
Maelezo: Kipengele cha kijamii, kisheria na kisiasa cha wanawake katika Uislamu.
- Na Mostafa Malaekah
- Iliyochapishwa mnamo 15 Dec 2021
- Ilirekebishwa mara ya mwisho mnamo 18 Nov 2021
- Ilichapishwa: 1
- Imetazamwa: 4,375 (wastani wa kila siku: 4)
- Imekadiriwa na: 0
- Imetumwa kwa barua pepe: 0
- Ilitoa maoni kuhusu: 0
Kipengee cha Kijamii cha Wanawake katika Uislamu
A) Kama Binti:
(1) Kurani ilimaliza ada ya uuaji katili wa mtoto mchanga wa kike, iliyotendeka kabla ya Uislamu. Mwenyezi Mungu anasema:
“Na msichana aliyezikwa hai atakapoulizwa, kwa kosa gani aliuliwa?” (Kurani 81:8-9)
(2) Kurani iliendelea kukemea tabia isiyokubalika ya baadhi ya wazazi wanaposikia taarifa ya kuzaliwa kwa mtoto wa kike, badala ya mtoto wa kiume. Mungu anasema:
“Na mmoja wao akibashiriwa (kuzaliwa) kwa msichana, uso wake unasawijika, naye anajaa chuki. Anajificha asionekane na watu kutokana na habari mbaya aliyojulishwa; Je, akae naye juu ya fedheha hiyo au amfukie udongoni? Tazama uovu wa wanavyohukumu.” (Kurani 16:58-59)
(3) Wazazi wanawajibika kuwasaidia na kuwaonyesha huruma na uadilifu kwa mabinti zao. Mtume Muhammad, rehema na amani zimshukie, alisema: “Yeyote atakayewalea mabinti wawili mpaka wakomae (umri wa kupevuka), yeye na mimi tutakuwa pamoja Siku ya Kiyama kama hivi (na akaashiria kwa vidole vyake vikishikana)."
(4) Elimu ni kipengee muhimu katika malezi ya mabinti ambayo huathiri sana maisha yao ya baadaye. Elimu sio tu ni haki bali ni jukumu la wanaume na wanawake wote. Mtume Muhammad alisema: "Kutafuta elimu ni lazima kwa kila Muislamu." Neno "Muislamu" hapa linahusisha wanaume na wanawake.
(5) Uislamu hauhitaji wala hauhimizi kupasha tohara wanawake. Ingawa kuna Waislamu wengine kutoka sehemu fulani za bara la Afrika hutekeleza hilo, pamoja na Wakristo katika maeneo hayo, hilo lichukuliwe tu kuwa kama mila na desturi za huko.
B) Kama Mke:
(1) Ndoa katika Uislamu imejengwa katika msingi wa amani kutoka pande zote, upendo, na huruma, na sio tu kutosheleza hamu na uchu wa kibinadamu. Miongoni mwa aya zinazovutia sana katika Kurani kuhusu ndoa ni ifuatayo:
“Na katika ishara zake ni: kuwa amekuumbieni wake zenu kutokana na nafsi zenu ili mpate utulivu kwao; naye amejaalia mapenzi na huruma baina yenu. Hakika katika haya zipo ishara kwa watu wanaofikiri.” (Kurani 30:21, tazama pia 42:11 na 2:228)
(2) Mwanamke ana haki ya kukubali au kukataa posa ya ndoa. Kulingana na Sheria ya Kiislamu, wanawake hawafai kulazimishwa kuolewa na mtu yoyote bila idhini yao.
(3) Mume ana majukumu ya kukimu haja zake , kumlinda, na kutoa uongozi wa jumla kwa familia, katika mfumo wa mashauriano (tazama Quran 2: 233) na huruma (tazama Quran 4:19). Hali ya mapatano na kukamilisha kwa majukumu ya mume na mke haimaanishi utiifu kutoka upande mmoja kwa upande mwingine. Mtume Muhammad aliwaamrisha Waislamu kuhusu wanawake: “Ninakuhimiza uwe mzuri kwa wanawake.” Na "Walio bora kati yenu ni wale ambao ni bora kwa wake zao." Kitabu kitakatifu cha Qur'ani kinasihi waume kuwa wema na kuwajali wake zao, hata kama mke atakosa fadhila za mumewe ama ukosefu wa ari kuibuka ndani yake:
“...Na kaeni nao kwa wema, na ikiwa mmewachukia, basi huenda mkakichukia kitu, na Mwenyezi Mungu ametia kheri nyingi ndani yake.” (Kurani 4:19)
Pia iliharamisha desturi za Kiarabu kabla ya kuenea kwa Uislamu ambazo mtoto wa kambo wa baba aliyekufa aliruhusiwa kumiliki mjane (wajane) wa baba yake (kuwarithi) kana kwamba walikuwa sehemu ya mali ya marehemu (tazama Kurani 4:19).
(4) Pindi mizozo ya ndoa ikitokea, kitabu kitakatifu cha Kurani kinahimiza wachumba kutatua matatizo yao faraghani kwa haki na wema. Kwa kweli, kitabu kitakatifu cha Kurani kinaelezea hatua ya kuelimisha kwa njia ya busara kwa mume na mke ya kutatua mizozo inayoendelea katika maisha yao ya ndoa. Iwapo itajulikana kwamba mzozo hauwezi kusuluhishwa kwa usawa kati ya mume na mke, kitabu kitakatifu cha Kurani inashauri kuingilia kati kwa familia ili kuleta suluhu kwa wahusika kwa niaba ya wachumba wote wawili (tazama Kurani 4:35).
(5) Talaka ni njia ya mwisho, inakubalika lakini haihimizwi, kwani kitabu kitakatifu cha Kurani kinaenzi uhifadhi wa imani na haki ya mtu-wa kiume na wa kike kwa ufasaha. Njia za kuvunjika kwa ndoa ni pamoja na makubaliano ya pande zote, ari ya mume na mke (ikiwa ni sehemu ya mkataba wake wa ndoa), uamuzi wa korti juu ya ari ya mke (kwa sababu halali), na ari ya mke bila sababu ya msingi, basi mwanamke atalazimika kurejesha mahari kwa mumewe. Iwapo mwendelezo wa uhusiano wa ndoa hauwezekani kwa sababu yoyote, wanaume bado wanafundishwa kuvunja ndoa kwa njia nzuri. Kitabu kitakatifu cha Kurani kinasema juu ya visa kama hivyo:
“Na mtakapo wapa wanawake talaka, nao wakafikia kumaliza eda yao, basi warejeeni kwa wema au waachilieni kwa wema . Wala msiwarejee kwa kuwadhuru mkafanya uadui.Na atakaye fanya hivyo amejidhulumu nafsi yake.” (Kurani 2:231, tazama pia 2:229 and 33:49)
(6) Kuhusisha mitala kwenye Uislamu, kana kwamba ulianzishwa na hiyo au ni desturi kulingana na mafundisho yake, ni moja wapo ya hadithi zinazoendelea katika fasihi na vyombo vya habari vya Magharibi. Mitala ilikuwepo kwenye mataifa yote na hata ilidhinishwa na Uyahudi na Ukristo hadi karne za hivi karibuni. Uislamu haukukataza ndoa ya wake wenza kama vile ilipingwa na watu wengi na jamii za kidini; badala yake, iliidhibitiwa na kuwekewa mipaka. Haihitajiki lakini inaruhusiwa tu kwa masharti (tazama Kurani 4: 3). Roho ya kisheria, pamoja na wakati wa kufichua dini iliyoletwa na Mungu, ili kushughulika na dharura za kibinafsi na za pamoja ambazo zinaweza kutokea mara kwa mara (kwa mfano usawa kati ya idadi ya wanaume na wanawake iliyoundwa na vita) na kutoa suluhisho la uadilifu, vitendo, na suluhu za kibinadamu kwa kuangazia shida za wajane na yatima.
C) Kama Mama:
(1) Kurani imeinua fadhila kwa wazazi (hasa mama) kwa hali ya pili baada ya ibada ya Mungu:
“ Na Mola wako Mlezi ameamrisha kuwa msimuabudu yeyote ila Yeye tu, na wazazi wawili muwatendee wema. Mmoja wao akifikia uzee, naye yuko kwako, au wote wawili, basi usimwambie hata ah! Wala usiwakemee. Na sema nao kwa msemo wa heshima. Na uwainamishie bawa la unyenyekevu kwa kuwaonea huruma. Na useme: Mola wangu Mlezi! Warehemu kama walivyo nilea utotoni’” (Kurani 17:23-24, tazama pia 31:14, 46:15, na 29:8)
(2) Kwa kawaida, Mtume Muhammad alielezea tabia hii kwa wafuasi wake, akiwapa akina mama hali isiyo kifani katika uhusiano wa kibinadamu. Mtu mmoja alimjia Mtume Muhammad na kusema, “Ewe Mtume wa Mungu! Ni nani kati ya watu anayestahiki urafiki wangu mzuri?” Mtume akasema: "Mama yako." Yule mtu akasema, "Basi nani?" Mtume akasema: "Halafu mama yako." Mtu huyo aliuliza tena, "Basi nani?" Mtume akasema: "Halafu mama yako." Yule mtu akauliza tena, "Basi nani?" Mtume akasema: "Halafu baba yako."
D) Kama Dada katika Imani (Kwa ujumla):
(1) Kulingana na maneno ya Mtume Muhammad: "wanawake ni shaqa'iq (mapacha nusu ama dada) wa wanaume." Msemo huu ni taarifa nzito ambayo inahusiana moja kwa moja na suala la usawa wa binadamu kati ya jinsia. Ikiwa maana ya kwanza ya neno la Kiarabu shaqa’iq, "nusu mapacha," linapitishwa, inamaanisha kuwa mwanamume ana thamani ya nusu (ya jamii), wakati mwanamke anastahili nusu nyingine. Ikiwa maana ya pili, "dada," imepitishwa, inamaanisha sawa.
(2) Mtume Muhammad alifundisha fadhila, utunzaji, na heshima kwa wanawake kwa jumla: "Ninakupongeza kuwa mzuri kwa wanawake." Ni muhimu kwamba mafundisho hayo ya Mtume yalikuwa miongoni mwa maagizo na mawaidha yake ya mwisho katika hotuba ya kuaga hijja iliyotolewa muda mfupi kabla ya kifo chake.
(3) Staha na mwingiliano wa kijamii: Vigezo vya staha sahihi kwa wanaume na wanawake (mavazi na tabia) hutegemea vyanzo vya ufunuo (Kurani na maneno ya Mtume) na, kwa hivyo, huzingatiwa na wanaume na wanawake wanaoamini kama miongozo halali ya Mwenyezi Mungu yenye malengo na hekima. Sio vikwazo kwa wanaume ama kwa kijamii. Inafurahisha kujua kwamba hata Biblia inahimiza wanawake kufunika kichwa: "Ikiwa mwanamke hafuniki kichwa chake, anapaswa kukatwa nywele zake; na ikiwa ni aibu kwa mwanamke kunyolewa au kunyolewa, anapaswa kufunika kichwa chake.” (1 Wakorintho 11: 6).
Nyanja ya Kisheria na Kisiasa ya Wanawake katika Uislamu
(1) Usawa mbele ya Sheria: Jinsia zote zina haki ya usawa mbele ya Sheria na korti za Sheria. Haki haina jinsia (tazama Kurani 5:38, 24: 2, na 5:45). Wanawake wanamiliki taasisi huru za kisheria katika maswala ya kifedha na mambo mengine.
(2) Ushiriki katika Maisha ya Kijamii na Kisiasa: Kanuni ya jumla katika maisha ya kijamii na kisiasa ni ushiriki na ushirikiano wa wanaume na wanawake katika maswala ya umma (tazama Kurani 9:71). Kuna ushahidi wa kutosha wa kihistoria wa ushiriki wa wanawake wa Kiislamu katika uchaguzi wa watawala, katika maswala ya umma, katika utengenezaji wa Sheria, katika nafasi za utawala, katika usomi na ualimu, na hata kwenye uwanja wa vita. Uhusika kama huo katika maswala ya kijamii na kisiasa ulifanywa bila washiriki kupoteza maoni ya vipaumbele vya ziada vya jinsia zote na bila kukiuka miongozo ya Kiislamu ya upole na fadhila.
Hitimisho
Hadhi ambayo wanawake wasio Waislamu wamefikia wakati huu haikupatikana kwa sababu ya huruma ya wanaume au kwa sababu ya maendeleo ya asili. Ilifanikiwa kwa njia ya mapambano marefu na kujitolea kwa upande wa mwanamke na ni wakati tu jamii ilipohitaji mchango wake na kazi, haswa wakati wa vita viwili vya ulimwengu, na kwa sababu ya kuongezeka kwa mabadiliko ya kiteknolojia. Wakati katika Uislamu hadhi kama hiyo ya huruma na heshima iliamriwa, si kwa sababu inaonyesha mazingira ya karne ya saba, wala chini ya tishio au shinikizo la wanawake na mashirika yao, lakini kwa sababu ya ukweli wake wa ndani.
Ikiwa hii inaonyesha chochote, itaonyesha asili ya Kiungu cha kitabu kitakatifu cha Kurani na ukweli wa ujumbe wa Uislamu, ambao, tofauti na falsafa za wanadamu na itikadi, ilikuwa mbali na mazingira yake ya kibinadamu; ujumbe ambao ulianzisha kanuni kama hizi za kibinadamu ambazo hazikua zimepitwa na wakati wa wakati, na haziwezi kuzimwa wakati ujao. Baada ya yote, huu ni ujumbe wa Mungu mwenye Hekima na mwenye kujua mambo yote ambaye hekima na maarifa yake ni zaidi ya fikira na maendeleo ya mwanadamu.
Toa maoni
Ongeza maoni