Kulingana na Kituo cha Utafiti cha Pew[1] Uislamu kwa sasa ni dini ya pili kwa ukubwa ulimwenguni baada ya Ukristo. Ikiwa mwelekeo wa idadi ya watu utaendelea Uislamu unatarajiwa kuufikia Ukristo kabla ya mwisho wa karne ya 21. Hali ya ulimwengu wa leo ​​inafanya iwe rahisi kufikiria mashirika mawili makubwa nayayoshindana lakini sio hivyo. Kuna mambo mengi yanayofanana kati ya Uislamu na Ukristo. Pia, ni rahisi kufikiria kuwa kuna kufanana zaidi kuliko kutofautiana.

Uislamu na Ukristo unaimiza wafuasi wao kuvaa na kuishi kwa kujiheshimu, na wote wanaamini kuwa watoaji na kuonyesha huruma ndiyo sifa zinazomfaa mwanadamu. zote mbili zinasisitiza juu ya maombi na mawasiliano na Mungu, zote zinatoa wito kwa watu kuwa wema na wakarimu, na zote zinashauri kuwatendea wengine kwa njia ambayo ungetarajia kutendewa wewe. Dini hizi mbili zinatarajia wafuasi wao kuwa wakweli, kukaa mbali na dhambi kubwa na kuomba msamaha. Na dini zote zinaheshimu na zinampenda Yesu na zinatarajia arudi duniani kama sehemu ya maelekezo yao ya siku za mwisho.

Wafuasi wa dini zote mbili wangetutaka tuamini kuwa ni nguzo tofauti lakini historia zao zinaanzia sehemu moja, kwenye Bustani ikiwa na Adamu na Hawa. Ni katika maisha ya Nabii Ibrahimu njia zao zinaanza kutofautiana na kwa kutilia mkazo kwenye mwanzo wa pamoja Uislamu na Ukristo pamoja na Uyahudi unajulikana kwa pamoja kama imani za Ibrahimu.

Mitume

Kulingana na Quran, Ibrahimu alijulikana kama mtumishi mpendwa wa Mungu; kwa sababu ya kujitolea kwake kisawa sawa, Mungu aliufanya mzao wake mwingi kuwa Manabii kwa watu wao. Hadithi ya Nabii Ibrahimu kuamriwa kumtoa kafara mwanawe inajulikana katika Ukristo na Uislamu. Katika Uislamu, mwana huyo ni Ishmaeli[2] na ilikuwa kupitia ukoo wake Uislamu ulianzishwa kupitia Nabii Muhammad, rehema na baraka za Mungu ziwe juu yake. Katika Ukristo, mwana katika hadithi ya kafara ni Isaka[3]. Kupitia ukoo wa Isaka walikuja Manabii wengi wakiwemo Yakobo, Yusufu, Musa, Daudi, Sulemani na Yesu.

Moja ya nguzo sita za imani za Uislamu zinahitaji kuwa Muislamu awe anaamini Manabii wote. kumkataa moja ni kuwakataa wote. Waislamu wanaamini kwamba Mungu alituma Manabii wengi, mmoja kwa kila taifa. Wengine tunawajua kwa majina na wengine hatuwajui. Mtume Muhammad anajulikana kuwa alisema kuwa Manabii wote ni ndugu wao kwa wao. [4] Kwa hivyo utaona kuwa Manabii wote waliotajwa katika Biblia wanaheshimiwa na kutambuliwa na Uislamu. Wengi wao wametajwa kwa majina katika Quran na hadithi za kina za maisha. Uislamu unawaheshimu manabii wote na unakataa hadithi zilizo kwenye Bibilia ambazo zinawadhihaki na kuwachafua baadhi ya Manabii.

Ukristo unakubali kuwa Mtume Muhammad alikuwepo lakini haimuweki katika Utume. Katika historia yote ya Kikristo ameitwa mwongo na kichaa; watu wengine hata walimshirikisha na shetani. Kwa upande mwingine, Uislamu unamchukulia Mtume Muhammad kama rehema kutoka kwa Mungu kwa wanadamu. Kwa kadiri Yesu anavyojali Wakristo na Waislamu wana imani kubwa inayofanana. Wote wawili wanaamini kuwa mama yake Mariamu alikuwa bikira wakati akimzaa. Dini zote mbili zinaamini kwamba Yesu alikuwa Masihi aliyetumwa kwa watu wa Israeli na zote zinaamini kwamba alifanya miujiza. Uislamu hata hivyo unasema kuwa miujiza kama hiyo ilifanywa kwa mapenzi na idhini ya Mungu. Uislamu humwita Nabii Yesu mtumwa na mjumbe wa Mungu na anaheshimiwa sana kama mtu mmoja katika mstari mrefu wa Manabii na Mitume wote wakiwaita watu wamwabudu Mungu Mmoja. Uislamu unakataa kabisa dhana kwamba Yesu ni Mungu au ni sehemu ya Utatu.

Utatu

Utatu ni imani kuu ya Ukristo inayosema kwamba kuna Mungu Mmoja ambaye ana sehemu tatu, Baba, Mwana na Roho Mtakatifu. Mungu ana mwana anayeitwa Yesu ambaye pia ni Mungu na ni kupitia kwa Yesu mtu anaweza kumfikia Baba. Roho Mtakatifu, pia Mungu, ni nguvu ya kimungu, nguvu hiyo ya kushangaza inayohusika na imani. Utatu wakati mwingine huonyeshwa kama mabawa ya njiwa au ndimi za moto. Ni mafundisho yenye utata ambayo yalikuja kama jaribio la kupatanisha mafundisho ya Biblia na kanisa la kwanza la Kikristo. Mabishano juu ya asili ya Yesu husababisha Kaisari wa Kirumi Konstantino kuitisha Baraza la Nicaea mnamo EK 325. Na mafundisho ya Utatu ndio yalisababisha mgawanyiko kati ya makanisa ya mashariki na magharibi. Hata leo watu wengi hawaelewi au kuelezea mafundisho haya wanayodai.

Kujiamini kuwa ni Mungu mmoja tu ni jambo la kawaida kwa Uislamu na Ukristo. Monotheazimu ni neno linalotokana na maneno ya Kiyunani 'monos' maana yake pekee na 'theos' maana yake mungu. Inatumika kufafanua Kiumbe Mkuuu aliye na nguvu zote, Muumba na Mtegemezi wa ulimwengu, Yule anayewajibika katika maisha na kifo. Waislamu hata hivyo wanaamini kwamba wanafanya ibada ya monotheazimu ya kweli isiyochafuliwa na dhana kama vile ya Utatu. Imani ya msingi ya Uislamu ni kwamba hakuna mungu anayestahili kuabudiwa isipokuwa Mungu; ni dhana rahisi ambayo ibada inaelekezwa kwa Mungu Peke yake.

Maandiko

Waislamu hupata maarifa juu ya asili ya Mungu kutoka kwenye Quran na mila halisi ya Mtume Muhammad. Quran inaelezea kuwa vitabu vyote vya Kimungu vya Ukristo, Agano la Kale, pamoja na kitabu cha Zaburi, na Agano Jipya lenye Injili ya Yesu zilifunuliwa na Mungu. Kwa hivyo, Waislamu wanaamini Biblia kipindi ambacho ikiwa haitofautiani na Quran. Waislamu wanaamini tu yale yaliyothibitishwa katika Quran na mila ya Nabii Muhammad kwa sababu Uislamu unasema kwamba maandiko mengi ya asilia ya Agano la Kale na Jipya yamepotea, yamebadilishwa, kupotoshwa au kusahauliwa.

Waislamu wanaamini kuwa Quran ndio maandiko ya mwisho yaliyofunuliwa na maneno halisi ya Mungu aliyashushwa kwa Mtume Muhammad kupitia uwakilishi wa Malaika Jibrili. Ukristo hata hivyo unaamini kwamba Biblia iliongozwa na Mungu na kuandikwa na waandishi kadhaa tofauti.

Waislamu na Wakristo wanafanana sana; kuanzia kwenye maoni yao juu ya kutoa na huruma hadi siku ya mwisho kama ilivyosimuliwa kwa Yesu akionyesha umuhimu huo kipindi chake. Mbali na kufungwa katika mgongano wa kijamii, hata maarifa kidogo huonyesha mfanano kwa kushangaza. Ila, mambo ya mafundisho na imani wakati mwingine yanaweza kuwa na utofauti wa kushangaza. Pamoja na hayo, kuna msingi wa pamoja na sehemu kadhaa za kuanza mazungumzo na majadiliano.

Dhambi ya Asili

Hadithi ya Adamu na Hawa ipo katika Ukristo na Uislamu. Juu juu, hadithi zinaonekana kuwa sawa. Adam ndiye mwanadamu wa kwanza, Hawa ameumbwa kutoka kwenye ubavu wake, na waliishi kwa utulivu katika Pepo. Shetani yuko pamoja nao Peponi; anawapotosha au kuwashawishi kula matunda ya mti uliokatazwa. Lakini mbali na muhtasari huu, hadithi zinatofautiana sana. Kurani na mila ya Mtume Muhammad, rehema na baraka za Mungu ziwe juu yake, zinatuambia kwamba Shetani hakuja kwa Adamu na Hawa akiwa mfano wa nyoka, wala hakuwadanganya kula tunda lililokatazwa. Shetani aliwapotosha na kuwadanganya, na wakafanya makosa makubwa ya maamuzi. Hili halikuwa kosa la Hawa peke yake bali Adamu na Hawa waligawana mzigo wa kosa sawa sawa.

Hakuna wakati wowote katika hadithi ya Kurani inatuambia kuwa Hawa alikuwa dhaifu baina yao wawili au alikuwa anahusika na majaribu ya Adam. Walifanya uamuzi pamoja, na baadaye waligundua makosa yao makubwa, walijitia, na wakaomba msamaha wa Mungu. Mungu aliwasamehe wote wawili. Kwa kuzingatia hii, tunaweza kuona kwamba Uislamu hauna dhana inayoitwa dhambi ya asili. Uzao wa Adamu hawaadhibiwi kwa matendo ya babu yao. Mungu anasema katika Kurani kwamba hakuna mtu anayehusika na maamuzi ya mtu mwingine. "... hakuna mbebaji atakayebeba mzigo wa mwingine ..." (Kurani 35:18) Uislamu hauna wazo kwamba mwanadamu anaweza kuzaliwa akiwa mwenye dhambi. Badala yake, watu huzaliwa katika hali ya usafi na kwa kawaida wanapenda kumwabudu Mungu. Sahani zao ni safi; hakuna kitu cha kusamehewa au kutubu.

Kwa upande mwingine, mafundisho ya Kikristo ya dhambi ya asili yanafundisha kwamba wanadamu wamezaliwa tayari wamechafuliwa na dhambi za Adamu na Hawa. Yesu, wanasema, alizaliwa na alikufa ili kufidia dhambi za wanadamu. Ikiwa unaamini kwamba kifo cha Yesu kilipatanisha dhambi zako, basi mlango wa wokovu umefunguliwa kwako. Uislamu unalikataa hili kabisa. Uislamu unafundisha kwamba Nabii Yesu alitumwa kwa Waisraeli kuthibitisha ujumbe wa Manabii wote kabla yake; kwamba Mungu ni Mmoja, hana washirika, ndugu, au watoto, kwa hivyo, hakuna kitu kinachostahili kuabudiwa isipokuwa Yeye.

Wokovu

Kwa sababu Uislamu unaamini kuwa kila mwanadamu amezaliwa akiwa huru bila dhambi, kubaki katika hali hii mtu anahitaji tu kufuata amri za Mungu, na kujaribu kuishi maisha mazuri. Ikiwa mtu ataangukia katika dhambi lakini anahisi kutaka kutubu, anapaswa kutafuta msamaha wa Mungu. Msamaha unapaswa kutafutwa moja kwa moja kutoka kwa Mungu; hakuna wapatanishi. Quran na Mtume Muhammad wanatuambia kuwa msamaha wa Mungu unapatikana kwa urahisi. Katika mila halisi, tunaona kuwa Nabii Muhammad alisema, "Mungu hunyosha mkono Wake usiku ili kukubali toba ya yule aliyefanya dhambi mchana, na Pia hunyosha mkono Wake mchana ili akubali toba ya yule aliyetenda dhambi wakati wa usiku, (na hayo yataendelea) mpaka jua litakapotoka magharibi. "[1]

Sema: Enyi waja wangu walio jidhulumu nafsi zao! Msikate tamaa na rehema ya Mwenyezi Mungu. Hakika Mwenyezi Mungu husamehe dhambi zote. Hakika Yeye ni Mwenye kusamehe, Mwenye kurehemu.’ (Kurani 39:53)

Toba ya dhati huhakikisha msamaha, na wokovu unapatikana kwa kujitiisha kwenye mapenzi ya Mungu. Binadamu atapata tu utoshelevu wa kweli na usalama pindi akiwa na uwezo wa kuwa na matumaini katika rehema na msamaha wa Mungu wakati akiogopa matokeo ambayo yanatokana na kutomchukiza Yeye. Katika Uislamu kukaa katika uhusiano na Mungu ni ufunguo wa wokovu, na Quran inatuambia kuwa imani ya dhati pamoja na matendo mema na tabia zitasababisha uzima wa milele Peponi.

Katika Ukristo hata hivyo, wokovu ni jambo lingine kabisa. Ni kifo cha Yesu Kristo kinachosababisha wokovu. Hasa katika Theolojia ya Katoliki ya Kirumi, ni kifo cha Yesu asiye na hatia, kafara kamili ya damu, ambayo husababisha wokovu. Kifo chake huondoa dhambi za watu wote wanaomkubali Yesu kama mwana wa Mungu na kuamini katika ufufuo wake. Baadhi ya madhehebu ya Kikristo yanaongeza kuwa kazi njema na ukuzaji wa tabia nzuri husaidia katika wokovu wa mtu. Bado, zingine zinahitaji kwamba mtu abatizwe.

Kusulubiwa na Kurudi kwa Yesu

Uislamu na Ukristo unakubali kuwa kusulubiwa kulifanyika, hawakubaliani ikiwa Yesu mwenyewe alisulubiwa na akafa. Wazo la Yesu kufa msalabani ni kiini cha imani ya Kikristo, lakini linakataliwa na Uislamu. Imani ya Kiislamu juu ya kusulubiwa na kifo cha Yesu iko wazi. Uislamu unatufundisha kwamba Yesu hakufa ili kufidia dhambi za wanadamu. Kulikuwa na njama ya kumsulubisha, lakini haikufanikiwa. Mungu kwa rehema yake isiyo na mwisho alimwokoa Yesu kutoka kwenye aibu hii kwa kumuweka wa kufanana nae mtu mwingine na kumuinua akiwa hai, mwili na roho, mbinguni. Quran haiko kimya juu ya maelezo kamili ya mtu huyu alikuwa nani, lakini tunajua na tunaamini kwa hakika kwamba hakuwa Nabii Yesu.

Ukristo na Uislamu pia unakubaliana kuwa Yesu atarudi duniani. Uislamu unaelezea kuwa siku chache kabla ya Siku ya Hukumu, Yesu atarudi ulimwenguni na kuwafundisha wengine kuamini Umoja wa Mungu. Atakuwa mtawala mwenye haki, atavunja misalaba, amuue mpinga Kristo, kisha watu wote wa Maandiko (Wayahudi na Wakristo) wataingia katika Uislamu.

Katika Ukristo kurudi kwa Yesu mara nyingi hujulikana kama Ujio wa Pili. Kuna tofauti nyingi kati ya madhehebu ya Kikristo, hata hivyo, wengi hufundisha kuwa Yesu atarudi kuhukumu kati ya walio hai na wafu, (kufanya hukumu ya mwisho) na kuanzisha Ufalme wa Mungu. Wengi wanaamini kwamba atatawala duniani kwa miaka elfu moja, wengine wakisema kuwa utawala wa Yesu utaanza baada ya kumshinda mpinga Kristo.